La Violencia: การต่อสู้ทางอุดมการณ์และการปะทุทำลายโครงสร้างสังคมโบราณในโคลอมเบีย

La Violencia หรือ “ความรุนแรง” เป็นช่วงเวลาแห่งความขัดแย้งที่ยาวนานและรุนแรงในประวัติศาสตร์โคลอมเบีย ซึ่งกินเวลาราว 10 ปี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2495 ถึง พ.ศ. 2505 ช่วงเวลานี้เต็มไปด้วยการสังหารหมู่ การก่อการร้าย และความไม่สงบทางการเมือง ทำให้มีผู้เสียชีวิตนับแสนคน เป็นการสั่นสะเทือนต่อโครงสร้างสังคมและระบบการเมืองของโคลอมเบียอย่างใหญ่หลวง

La Violencia เกิดขึ้นจากปัจจัยที่ซับซ้อนหลายประการ ประการแรก การล่มสลายของระบบ clientelism อันเก่าแก่ ซึ่งเป็นรูปแบบการเมืองแบบดั้งเดิมที่พรรคการเมืองและผู้นำท้องถิ่นใช้ patron-client relationship ในการควบคุมอำนาจ และจัดการความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นทางสังคม

ในระบบนี้ ชาวไร่และคนงานมักจะต้องยึดโยงกับ landlords หรือ hacienda owners ซึ่งมีอำนาจมาก ในแลกเปลี่ยนกับการคุ้มครอง การช่วยเหลือ และที่ดินในการทำกิน แต่ระบบ clientelism เริ่มสั่นคลอนเมื่อเกิดความไม่พอใจในหมู่ชาวไร่และชนชั้นล่างที่ต้องการสิทธิทางการเมืองและการกระจายทรัพย์สินที่เท่าเทียม

ปัจจัยที่สองคือการเข้ามามีอิทธิพลของอุดมการณ์การเมืองใหม่ๆ ในช่วงทศวรรษ 1940 การ उदความนิยมของคอมมิวนิสต์และลัทธิชาตินิยมในหมู่ชนชั้นแรงงานทำให้เกิดการต่อสู้ทางอุดมการณ์ระหว่างฝ่ายซ้ายและขวา

การสังหารนายกรัฐมนตรี Jorge Eliécer Gaitán ในปี พ.ศ. 2495 ซึ่งเป็นผู้นำ populist ที่ได้รับความนิยมอย่างสูง ถือเป็นจุดชนวนสำคัญของ La Violencia การตายของ Gaitán ทำให้เกิดความโกลาหลและการประท้วงอย่างกว้างขวางในเมืองหลวงโบโกตา และในที่สุดก็ลุกลามไปทั่วประเทศ

La Violencia ถูกแบ่งออกเป็นสองช่วง: “el período de la violencia bipartidista” (พ.ศ. 2495-2498) และ “el período de la guerrilla liberal” (พ.ศ. 2498-2505)

ในช่วงแรก ฝ่ายอนุรักษนิยมและฝ่ายเสรีนิยมซึ่งเป็นสองพรรคการเมืองใหญ่ที่สุดของโคลอมเบีย ต่างก็ใช้ความรุนแรงในการกำจัดคู่แข่งทางการเมือง La Violencia มีลักษณะเป็นการก่ออาชญากรรมระหว่างกลุ่ม

หลังจากนั้น ฝ่าย leftists และ guerilla ก็เริ่มมีบทบาทมากขึ้น โดยใช้ความรุนแรงเพื่อต่อต้านรัฐบาล

ผลกระทบของ La Violencia นั้นใหญ่หลวงและยาวนาน:

• การสูญเสียชีวิตจำนวนมาก: ประมาณว่ามีผู้เสียชีวิตราว 200,000-300,000 คน
• ความล่มสลายของโครงสร้างสังคมโบราณ: La Violencia ทำให้ระบบ clientelism เกิดความร้าวฉาน และนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่สำคัญ
• การเติบโตของกลุ่มกองกำลังติดอาวุธ:

La Violencia เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดกลุ่มกองกำลังติดอาวุธอย่าง FARC (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia) และ ELN (Ejército de Liberación Nacional) ซึ่งต่อสู้กับรัฐบาลโคลอมเบียมาหลายสิบปี

• การเริ่มต้นของความขัดแย้งที่ยาวนาน: La Violencia เป็นจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งและความไม่สงบทางการเมืองในโคลอมเบีย ที่ดำเนินต่อไปจนถึงปัจจุบัน

La Violencia ถือเป็นช่วงเวลาแห่งความรุนแรงและความสูญเสียอย่างใหญ่หลวงในประวัติศาสตร์โคลอมเบีย มันทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและการเมืองอย่างลึกซึ้ง และส่งผลกระทบต่อประเทศมาจนถึงปัจจุบัน

ตารางสรุปสาเหตุของ La Violencia

สาเหตุ	รายละเอียด
การล่มสลายของระบบ clientelism	ชาวไร่และคนงานเริ่มไม่พอใจในระบบ patron-client และต้องการสิทธิทางการเมืองและการกระจายทรัพย์สินที่เท่าเทียม
การเข้ามามีอิทธิพลของอุดมการณ์ใหม่	คอมมิวนิสต์และลัทธิชาตินิยม เริ่มเป็นที่นิยมในหมู่ชนชั้นแรงงาน ทำให้เกิดความขัดแย้งทางอุดมการณ์ระหว่างฝ่ายซ้ายและขวา
การสังหาร Jorge Eliécer Gaitán	การตายของ Gaitán ทำให้เกิดความโกลาหลและการประท้วงอย่างกว้างขวาง และลุกลามไปทั่วประเทศ